Giáo luật (điều 1251) quy định lịch ăn chay Công giáo 2024 vào hai ngày Thứ Tư Lễ Tro (14/02/2024 khởi đầu Mùa Chay) và Thứ Sáu Tuần Thánh (29/03/2024 tưởng niệm cuộc Thương khó của Chúa Giêsu).
Vào một số ngày lễ trọng Công giáo khác, tuy không buộc ăn chay kiêng thịt nhưng tín hữu phải kiêng việc xác.
Đối với người Công Giáo, chay tịnh là một trong ba hành vi được khuyên làm nhiều nhất, cùng với việc cầu nguyện và bố thí. Ba hành vi này làm nên sự trưởng thành tâm linh của người tín hữu. Đây là những việc làm góp phần nuôi dưỡng và làm mới lại mối tương quan với chính mình (giữ chay), mối tương quan với tha nhân (bố thí) và mối tương quan với Thiên Chúa (cầu nguyện) (TGP Hà Nội).
Việc chay tịnh bao gồm nhịn ăn (jejunium) và kiêng ăn (abstinentia) mà chúng ta quen gọi là “ăn chay” và “kiêng thịt” (TGP Sài Gòn).
Theo HDGM Việt Nam, chúng ta có 3 lý do để giữ chay.
Như vậy, ý nghĩa đầu tiên và cụ thể nhất của giữ chay là chế ngự: nhịn không ăn hoặc ăn ít hơn bình thường. Giữ chay không chỉ là một sự chế ngự có tính cách bên ngoài, nhưng còn phải xuất phát tự trong lòng.
Qua việc chay tịnh, con người nhìn nhận mình lệ thuộc Thiên Chúa, vì lúc không sử dụng lương thực Thiên Chúa ban, con người cảm nghiệm được tính cách bấp bênh của sức lực mình. Con người chay tịnh để tự hạ trước Thiên Chúa.
Cả trong Kinh thánh lẫn lịch sử Giáo hội, có rất nhiều ví dụ điển hình về các thánh nhân, là những người đã kết hợp việc ăn chay với cầu nguyện.
Ngoài việc nhịn ăn và kiêng ăn nói trên, người thực hành việc chay tịnh còn phải thanh tẩy mình, tránh xa tội lỗi và dục vọng, như gương của Chúa Giêsu “giữ chay ròng rã bốn mươi đêm ngày”. Trong những ngày ấy, Người không ăn gì cả.
Vào ngày thứ sáu Tuần Thánh, tín hữu giữ chay để biểu lộ lòng sám hối, ăn năn, để tưởng nhớ đến cuộc khổ nạn của Chúa Kitô.
Lịch ăn chay Công giáo 2024 gồm hai ngày Thứ Tư Lễ Tro (14/02/2024 khởi đầu mùa Chay) và Thứ Sáu Tuần Thánh (29/03/2024 tưởng niệm cuộc Thương khó của Chúa Giêsu).
Việc chay tịnh của Hội Thánh vào hai ngày này nói lên ý muốn đền tội và từ bỏ tội lỗi và đó cũng là một sự chuẩn bị để mừng lễ Phục Sinh (TGP Sài Gòn)
Theo luật cũ, thì tất cả các ngày thứ sáu trong Mùa Chay cũng là ngày buộc giữ chay. Đó là bởi vì Chúa Giêsu đã chết vì tội lỗi của chúng ta vào ngày Thứ Sáu, khiến ngày này trở nên một ngày đặc biệt thích hợp để khóc than tội lỗi của mình, không chỉ trong Mùa Chay mà quanh năm (Giáo luật điều số 1250). Tuy nhiên, hiện nay việc giữ chay các ngày thứ sáu phụ thuộc vào từng Giáo phận. Ví dụ luật này vẫn được duy trì tại Giáo phận Hải Phòng.
Ăn chay có nghĩa là chỉ được ăn một bữa no để giữ sức khỏe. Có thể chọn bữa nào cũng được, nhưng thường là bữa chính trong ngày như bữa trưa. Còn những bữa khác (bữa sáng, bữa tối) chỉ được ăn chút ít để bụng còn đói, đồng thời không được ăn vặt trong ngày để tiết giảm ăn uống nhằm thực hiện tinh thần bác ái.
Việc kiêng thịt có nghĩa là không ăn thịt loài máu nóng (như heo, bò, gà, vịt…) bao gồm thịt và tất cả những thứ khác từ các loài này như tim, gan, lòng, cật. Tuy nhiên, được dùng các nước thịt và các đồ ăn có pha chất thịt, như cháo nước thịt. Được ăn cá và loài máu lạnh (như ếch, rùa, sò, cua, tôm) (Nguồn HDGM Việt Nam)
Giữ chay giúp chúng ta hướng đến việc cầu nguyện và chiêm niệm. Người thực hành việc chay tịnh còn phải thanh tẩy mình, tránh xa tội lỗi và dục vọng, như gương của Chúa Giêsu “giữ chay ròng rã bốn mươi đêm ngày”.
Vào ngày thứ sáu Tuần Thánh, tín hữu giữ chay để biểu lộ lòng sám hối, ăn năn, để tưởng nhớ đến cuộc khổ nạn của Chúa Kitô.
Luật giữ chay kiêng thịt cũng có thể miễn hoặc giảm cho những người già yếu, đau bệnh, phụ nữ có thai, phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ. (Nguồn Giáo phận Hải Phòng)
Ngày kiêng thịt cũng được phép dùng trứng.
Ngày kiêng thịt cũng được phép dùng các sản phẩm từ sữa như bơ và phó mát.
Ngày giữ chay có thể uống sữa hay các loại nước trái cây.
Tuổi giữ chay là từ 18 tuổi trọn tới hết 59 tuổi. Tuổi kiêng thịt là từ 14 tuổi trở lên.
Về tuổi giữ chay, theo Giáo luật điều 1252 thì mọi người từ tuổi thành niên cho đến khi bắt đầu 60 tuổi bắt buộc giữ chay. Và ai đã được 18 tuổi trọn thì là thành niên, theo Giáo luật điều 97, khoản 1.
Việc kiêng thịt là bắt buộc đối với những người từ 14 tuổi trọn. Tuy nhiên, các Chủ chăn và các phụ huynh phải lo dạy cho các em chưa đến tuổi buộc ăn chay và kiêng thịt để chúng hiểu biết ý nghĩa đích thực của việc thống hối (Giáo luật điều 1252).
Luật giữ chay kiêng thịt cũng có thể miễn hoặc giảm cho những người già yếu, đau bệnh, phụ nữ có thai, phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ. (Nguồn Giáo phận Hải Phòng)
Trong ngày ăn chay, chỉ được ăn một bữa no để giữ sức khỏe. Có thể chọn bữa nào cũng được, nhưng thường là bữa chính trong ngày như bữa trưa. Còn những bữa khác (bữa sáng, bữa tối) chỉ được ăn chút ít để bụng còn đói, đồng thời không được ăn vặt trong ngày để tiết giảm ăn uống nhằm thực hiện tinh thần bác ái. Có thể uống sữa hay các loại nước trái cây.
Việc kiêng thịt có nghĩa là không ăn thịt loài máu nóng (như heo, bò, gà, vịt…) bao gồm thịt và tất cả những thứ khác từ các loài này như tim, gan, lòng, cật. Tuy nhiên, được dùng các nước thịt và các đồ ăn có pha chất thịt, như cháo nước thịt. Được ăn cá và loài máu lạnh (như ếch, rùa, sò, cua, tôm). Ngày kiêng thịt cũng được phép dùng trứng và các sản phẩm từ sữa như bơ và phó mát.