Lễ Tro 2025: Hãy nhớ mình là bụi tro và sẽ trở về bụi tro
Lễ Tro được cử hành vào thứ tư trước lễ Phục sinh 46 ngày và mở đầu cho Mùa Chay. Lễ Tro 2025 nhằm vào ngày thứ tư 05/03/2025.
Theo lịch phụng vụ, Thứ 4 Lễ Tro sớm nhất là vào ngày 04/02, với Lễ Phục sinh là ngày 22/3; và trễ nhất là ngày 10/3, với Lễ Phục sinh rơi vào ngày 25/4 (HDGM Việt Nam).
Thứ 4 lễ Tro là một ngày lễ trọng nhưng không buộc (xem thêm lịch các ngày lễ trọng và lễ buộc).
Ngày này, theo Giáo luật, tín hữu phải giữ chay (xem thêm lịch các ngày ăn chay kiêng thịt).
Lễ Tro 2025 ngày nào?
Lễ Tro năm 2025 nhằm vào ngày thứ tư 05/03. Lễ này khởi đầu Mùa Chay 2005 và trước Chúa nhật Phục sinh 46 ngày.
Thứ 4 lễ Tro có buộc không?
Nguồn gốc thứ 4 lễ Tro
Lễ Tro có nguồn gốc từ việc sau bài giảng có nghi thức làm phép tro được đốt từ cành lá dừa của Chúa nhật Lễ Lá năm trước. Tro đã được làm phép sẽ được linh mục hoặc thừa tác viên rắc lên đầu hay xức trên trán các tín hữu theo dấu Thánh giá và nói: “Hãy nhớ mình là bụi tro và sẽ trở về bụi tro” (x. St 3,19) hay “Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng” (Mc 1,15) (TGP Hà Nội)
Ý nghĩa của Lễ Tro
“Hãy nhớ mình là bụi tro và sẽ trở về bụi tro” (x. St 3,19). Lời Kinh thánh này nhắc nhở chúng ta ý thức về thân phận con người qua hình ảnh “bụi tro”. Đây cũng là lời mời gọi mỗi tín hữu hoán cải và bước đi với Đức Giêsu trong cuộc khổ nạn của Người (HDGM Việt Nam).
Tro, biểu tượng của Mùa Chay
Tro là một biểu tượng về sự ăn năn, hoán cải, là dấu chỉ của sự đổi mới bên trong thông qua một dấu hiệu bên ngoài.
Trong Kinh thánh Cựu Ước, tro được dùng như một dấu hiệu của sự sám hối. Trong sách Gióp, ông Gióp đã “trên tro bụi, con sấp mình thống hối ăn năn” (G 42, 6). Tương tự như thế, hình ảnh tro bụi thường được dùng để diễn tả việc dân Chúa ăn năn, cầu xin lòng thương xót, ơn tha thứ của Thiên Chúa.
Trong sách Giuđitha, “Hết mọi người nam trong dân Ít-ra-en cùng với vợ con cư ngụ ở Giêrusalem đều phủ phục trước Ðền Thờ, rắc tro lên đầu, mặc áo vải thô ra trước nhan Ðức Chúa” (4, 11), sau đó, “Ðức Chúa lắng nghe tiếng họ kêu cầu và đoái nhìn cơn khốn quẫn của họ” (Gđt 4, 13). Hay là hình ảnh nhà vua đáp lại lời tiên tri Giôna: “Tin báo đến cho vua Ninivê; vua rời khỏi ngai, cởi áo choàng, khoác áo vải thô, và ngồi trên tro” (Gn 3, 6) (HDGM Việt Nam).
Giáo hội sơ thời tiếp tục sử dụng tro vì các ý nghĩa biểu tượng của nó. Trong cuốn De Poenitentia (về sự thống hối), Tertullian (khoảng năm 160-220) quy định người thống hối phải “sống u buồn sầu thảm trong sự thô ráp của áo vải nhặm và tro bụi dơ dáy”. Eusebius (260-340), sử gia danh tiếng của Giáo hội sơ thời, đã thuật lại trong cuốn Lịch sử Giáo Hội về một người bội giáo tên là Natalis đã mặc áo vải thô và xức tro, quỳ gối trước Đức giáo hoàng Zephyrinus để xin tha thứ. Trong suốt thời kỳ giáo hội sơ thời này, tro được rắc lên đầu những người bị buộc phải thú tội và sám hối công khai.
Vào thời Trung cổ (khoảng thế kỷ thứ 8) những người hấp hối được đặt nằm dưới đất trên tấm vải rắc đầy tro. Linh mục rảy nước thánh trên người hấp hối và nói: “Hãy nhớ mình là tro bụi và sẽ trở về bụi tro”. Sau đó, linh mục hỏi: “Anh (chị) có bằng lòng với vải thô và tro bụi để minh chứng lòng thống hối trước mặt Thiên Chúa trong ngày phán xét không?”. Người hấp hối trả lời: “Con xin bằng lòng”. Đây là những bằng chứng cho thấy ý nghĩa biểu trưng cho tang chế, cái chết và thống hối.
Trong phụng vụ, việc xức tro mang ý nghĩa thiêng liêng và là dấu chỉ quan trọng của việc hoán cải và canh tân nội tâm. Giáo hội nhắc nhở tín hữu về sự yếu đuối và cái chết do tội lỗi của phận người: “Hãy nhớ mình là bụi tro và sẽ trở về bụi tro” (x. St 3,19). Sâu xa hơn nữa, nghi thức xức tro còn gợi lại sứ điệp đầu tiên của Chúa Giêsu: “Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng” (Mc 1,15) (HDGM Việt Nam).
Tro được lấy từ đâu
Tro thường được lấy từ việc đốt các cành dừa được làm phép vào Chúa Nhật Lễ Lá năm trước.
Việc đốt tro thường được tiến hành vào một ngày trước Thứ Tư Lễ Tro. Tất cả những cành dừa từ Chúa nhật Lễ Lá năm trước được đặt trong một chiếc thùng để bên cạnh các bậc thềm nhà thờ. Sau đó, linh mục đọc một lời cầu nguyện ngắn và nhóm lửa.
Những cành dừa của Chúa nhật lễ Lá khi bước vào Tuần Thánh báo trước cuộc tử nạn đau khổ và sự phục sinh của Chúa Kitô. Vì thế việc dùng những cành dừa này để làm thành tro cho ngày Thứ Tư lễ tro kết nối chúng ta với các sự kiện trong cuộc đời của Chúa Giêsu, đặc biệt là giúp chúng ta nên một với Chúa Giêsu trong cuộc Khổ nạn, cái chết và sự phục sinh của Người (HDGM Việt Nam)
Sau khi được đốt cháy thành bột mịn, tro thường được để khô và rắc lên đầu tín hữu.
Hoặc ở một số nơi có nghi thức thêm một chút nước thánh hoặc dầu thánh vào tro để tạo ra một hỗn hợp sệt để vẽ hình thánh giá trên trán người nhận.
Trích đoạn bài giảng của Đức Thánh Cha nhân Lễ Tro năm 2024
Anh, chị, tôi, em, mỗi chúng ta đều được yêu thương bằng một tình yêu vĩnh cửu. Chúng ta là tro bụi được Thiên Chúa thổi sinh khí vào, chúng ta là bụi đất được chính tay Ngài nắn nên hình nên dạng (x. St 2,7; Tv 119,73), chúng ta là bụi đất mà từ đó chúng ta sẽ trỗi dậy cho một cuộc sống bất tận đã được chuẩn bị cho chúng ta từ thuở đời đời (x. Is 26:9). Và nếu ngọn lửa tình yêu của Thiên Chúa bùng cháy trong đống tro bụi là chúng ta, thì chúng ta sẽ khám phá ra rằng chúng ta được tạo dựng từ tình yêu này và chúng ta được mời gọi để yêu thương người khác. Yêu thương anh chị em bên cạnh, quan tâm đến người khác, có lòng trắc ẩn, thương xót, chia sẻ những gì chúng ta là, và những gì chúng ta có với những người đang cần được giúp đỡ. Đó là lý do tại sao việc bố thí, cầu nguyện và ăn chay không thể bị giản lược thành những thực hành bên ngoài, nhưng là những lộ trình đưa chúng ta trở về với tâm hồn, với những điều cốt lõi của đời sống Kitô hữu. Những thực hành này giúp chúng ta nhận ra rằng chúng ta là bụi đất được Thiên Chúa yêu thương, và giúp chúng ta có khả năng lan tỏa tình yêu đó trên “bụi đất” của biết bao hoàn cảnh trong cuộc sống thường nhật, để trong đó niềm hy vọng, sự tin tưởng, và niềm vui có thể được tái sinh.
Nguồn: Bài giảng ĐTC (HĐGM Việt Nam)
Việc cử hành Thứ Tư Lễ Tro
Theo nghi lễ Rôma, Thứ Tư Lễ Tro được bắt đầu cử hành vào khoảng thế kỷ thứ VIII, và có thể xuất phát từ một truyền thống trước đó là những hối nhân rắc tro lên mình như là một dấu chỉ của việc đền tội.
Theo Sách Giáo lý Giáo hội Công giáo số 2193, vào ngày Chúa nhật và các ngày lễ buộc, các tín hữu phải “kiêng làm việc xác và những công việc gây trở ngại cho việc thờ phượng Thiên Chúa, cho niềm vui riêng trong ngày của Chúa, hoặc cho việc nghỉ ngơi cần thiết của tinh thần và thể xác”. Trong khi đó, Thứ Tư Lễ Tro là ngày ăn chay, ngày buồn sầu vì tội lỗi, nên trái ngược với tinh thần của ngày Chúa nhật và các ngày lễ vui mừng trọng thể, ví dụ như lễ Sinh Nhật Đức Giêsu Kitô, lễ Hiển Linh, lễ Thăng Thiên…, nên Thứ Tư Lễ Tro không phải là ngày lễ buộc.
Thánh ca Lễ Tro Mùa Chay
Bụi tro phận người. Sáng tác: Đức Hữu. Trình bày: Angelo Band
Xem thêm: